Tarihiyle büyüleyen antik kentlerimizden biri olan Muğla’daki Stratonikeia, aşıklar ve gladyatörler şehri olarak da biliniyor. Birçok dönemden tarihi kalıntıya ev sahipliği yapan bu antik kent, geçmişin izlerini günümüze taşıyor. Arkeologlar, Stratonikeia ’da gerçekleştirdikleri kazılarla bu gizemli kentin sırlarını ortaya çıkarmaya devam ederken biz de Stratonikeia’daki çalışmaların son durumunu öğrenmek için kazı başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt’ü ziyaret ettik.
Yılın Her Ayı Çalışmalar Sürüyor
Stratonikeia Antik Kenti, antik dönemlerden günümüze uzanan zengin bir tarihi barındıran önemli bir arkeolojik alan olduğunu belirten Prof. Dr. Bilal Söğüt, 1 Ağustos 1977 tarihinde Prof. Dr. Yusuf Boysal liderliğinde, antik kentin geçmiş yaşanmışlıklarını, eserlerini ve kültürel mirasını ortaya çıkarmak amacıyla kazı çalışmalarının başladığını belirtti.
Kazı ekibi hakkında yöneltilen soruya ise Söğüt: “Ben ve ekibim burada T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Pamukkale Üniversitesi adına çalışmalar yürütüyoruz. Bölgenin tarihinin gün yüzüne çıkarılmasında Yatağan ve mahallelerinden gelen çoğunluğu kadınlardan oluşan işçilerle çalışıyoruz. Alandaki çalışmalar açısından çalışmalar yıl boyunca devam ediyor. Kışın yağışlı havalarda kazı çalışması olmasa dahi biz araştırmalarımıza devam ediyoruz ve yılın 12 ayı çalışmalarımızı sürdürüyoruz.” yanıtı veriyor.
3500 Yıllık Tarihi Birikimiyle Diğer Antik Kentlerden Oldukça Farklı
Stratonikeia Antik Kenti’nin, 3500 yıllık tarihi birikimiyle diğer antik kentlerden farklı olduğunu çünkü tüm dönemlere ait kalıntıları bir arada göründüğü nadir alanlardan biri olduğunu vurgulayan kazı başkanı Söğüt, “Kentin içerisinde farklı konumlarda farklı dönemlere ait eserler ön plana çıkıyor. Mesela kentin girişinde beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi yapıları mevcut iken biraz ileriye gittiğinizde Helenistik döneme ait yapılar göze çarpıyor. Aslında yapıların her birisi kent için çok özel çünkü her bir parça birleşerek bir kültür mozaiği oluşturuyor” ifadeleriyle de kentin kültürel çeşitliliğine vurgu yaptı.
Ayrıca Söğüt, her antik kent ya da tarihi yerleşim yerinin kendine özel olduğunu bunun sebebinin ise orayı yapan ustaların ve yaptıranların farklı kişiler olduğunun altını çizdi.
Stratonikeia Antik Kenti’nin bünyesinde barındırdığı yapılarla ilgili olarak ise Söğüt, “Antik kentteki yapılar arasında daha kazı çalışmaları başlamadan önce ayakta görebileceğiniz en anıtsal yapı meclis binasıydı. Burada günümüze ulaşan yapılar içerinde en iyi korunmuş olanlar ise Osmanlı ve Cumhuriyet döneminden kalma evler ve konaklardı” ifadelerini kullandı.
Bölgede Yaşamış İnsanların Sosyal Yaşamlarıyla İlgili Pek Çok Şey Biliniyor
Kentteki yaşamla ilgili detaylar da aydınlatıcı olduğunu anlatan Söğüt, Antik dönemden günümüze, buralarda yaşamış insanların nasıl bir hayat sürdükleri, nerelere gittikleri, ne yedikleri ve hatta hangi hediyelik eşyaları tercih ettikleri gibi pek çok noktada bilgi sahibi olunduklarını belirtti.
Antik kentle ilgili olarak Söğüt ayrıca, “Burada yaşayan insanların büyük bir çoğunluğu tarım ve hayvancılıkla geçimini sağlıyorlardı. Kendi aralarında zeytin ve üzüm ticareti de yapıyorlardı. Hemen hemen her dönemde taş ustalığı önemli mesleklerden bir tanesiydi. Ayrıca antik kentin bölgenin merkezi konumunda olması dolayısıyla haftanın belirli günlerinde insanlar mahsullerini getirerek satıyor ve ihtiyacı olan ürünleri satın alıyorlardı. Bununla birlikte günümüzde olduğu gibi kentin geçiş güzergahında bulunması bu ticari hareketliliğe katkı sağlıyordu” şeklinde konuştu.
Antik kentteki dini yapılar hakkında bilgi veren Söğüt, “Antik kentte yaptığımız çalışmalarda yöre halkının antik dönemde inşa ettiği tapınakları, Bizans döneminde inşa ettiği kiliseleri ve Türk- İslam döneminde inşa ettikleri camileri dönemine uygun olarak koruyoruz. Bu yapılar arasında caminin yeri biraz daha ayrı çünkü camiyi hem restore ediyoruz hem de ibadete açıyoruz. Bu sayede camiyi ziyaret eden misafirlerimiz Evliya Çelebi’nin kitabında bahsettiği yer neresi, onların namaz kıldığı yer neresi diye sorduklarında camın altında birebir gösterme şansı bulabiliyoruz” dedi.
Son olarak antik kentin turistlik açıdan ilgi gördüğünü belirten Bilal Söğüt, “Yaptığımız çalışmalarla birlikte antik kent bölgenin önemli turizm merkezlerinden birisi haline geldi. Ulaşımının bir dinlenme tesisinde durmak kadar kolay olması, bölgede bulunan havaalanlarına yakın olması, T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ve Muğla Valiliği’nin tanıtım çalışmaları ve basının ilgisi sayesinde Stratonikeia Antik Kenti’ne olan ilgi gün geçtikçe artıyor” ifadelerini kullandı.
Haber: Adilcan Özdemir