Dünyanın gelişmiş ülkelerinde yaygın bir şekilde kullanılan; beden sağlığı, enerji tasarrufu ve çevre bilinci gibi nedenlerle de kullanımı teşvik edilen bisikletler özellikle günümüz dünyasında çok önemli bir yer tutuyor. Türkiye’nin coğrafi ve kültürel yapısının elverişliliği bisiklet kültürünün çok eski tarihlere uzanmasını sağlamıştır. Zaman içerisinde teknolojinin de gelişmesiyle beraber, bisiklet kültürü de bu değişimden etkilendi, bisikletlerin kentlerdeki yaygınlığı ve kullanımı kolaylaştı. Özellikle üniversite kampüslerinde gördüğümüz, herhangi bir istasyona gerek duymadan kullanabildiğimiz ‘4. nesil bisiklet teknolojisi’ denilen paylaşımlı bisikletler, gençler arasında son derece popüler. Kentlerde de kullanımı yaygınlaşan ve her kesime hitap eden paylaşımlı bisiklet sistemi, üniversite kampüslerinde de öğrencilerin göz bebeği. Peki, park zorunluluğu olmayan bu paylaşımlı bisiklet sistemi ne? Nasıl işliyor? Kullanım oranı ne durumda? Tüm bu soruları Akdeniz Üniversitesi kampüsü içerisinde de istasyonu bulunan Unibike’ın kurucusu Nurullah Taç ile konuştuk.
AKİL: Unibike nedir?
NT: Unibike, paylaşımlı bisiklet sistemidir. Türkiye’nin ilk 4. nesil bisiklet platformudur. Diğer bisiklet sistemlerinden farklı olan yönü, yeni nesil dediğimiz istasyonsuz olma özelliği ve ayrıca mobil uygulamayla çalışıyor olması.
AKİL: Unibike projesini hayata geçirirken neyi amaçladınız?
NT: Sonuçta bu bir ticari girişim, ilk başta bu şekilde düşünüldü. Fakat biz öncelikle insan sağlığını ve çevreyi düşünerek bu projeyi meydana getirdik ve bu şekilde bir ticarete atıldık. Bu da bir cazibe oluşturdu.
AKİL: Akdeniz Üniversitesi’nde kaç bisikletiniz var?
NT: Sadece Akdeniz Üniversitesi’nde 150 civarında bisikletimiz var.
AKİL: Akdeniz Üniversitesi’nde Unibike uygulamasının indirilme/kullanıcı sayısı nedir?
NT: Bu ayrımı yapmak biraz zor çünkü bazı üyeler farklı bölgelerde örneğin yaşadığı şehir farklıysa orada indirebiliyor ama tahminim 20.000 civarında olabilir.
Kampüs Yapısı Kullanım Çokluğunda Önemli
AKİL: Kaç üniversitede ve hangi üniversitelerde faaliyet gösteriyorsunuz?
NT: Şu anda 5 üniversitede faaliyetimiz var: Ege Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi, Selçuk Üniversitesi, İnönü Üniversitesi ve Akdeniz Üniversitesi’nde faaliyet gösteriyoruz.
AKİL: Unibike’ın olduğu beş üniversite var. Peki en çok kullanım hangi üniversitede görülüyor?
NT: Kampüsü ve dış yapısı olan üniversitelerde daha çok kullanılıyor. Örneğin Akdeniz Üniversitesi, Ege ve İzmir Yüksek Teknoloji Üniversitesi gibi. Ayrıca kampüsü yokuş olmayan üniversitelerde daha çok kullanım yoğunluğu oluyor.
AKİL: Ülke genelinde kaç bisikletiniz mevcut?
NT: Şu anda toplam olarak 650-670 civarlarında bisikletimiz mevcut.
Tüm İşlemler Dijital Ortamda Gerçekleştiriliyor
AKİL: Bisikletlerin kontrol mekanizması nasıl oluyor? Örneğin bisikletin bozulması veya çalınma gibi durumlarda mekanizma nasıl işliyor?
NT: Kontrol durumunu şöyle anlatabilirim, bisikletlerimizin bakımları yapılıyor tabii ki. Biz sistemden hangi bisiklet kaç saattir kullanılmıyor bunları görüyoruz, konumunu da görüyoruz. Bunları tespit edip topluyoruz ve bakımını yapıyoruz. Bunu açmak gerekirse, bir bisiklet 24 saat kullanılmadıysa bunu görüyoruz ve mutlaka başına bir şey gelmiştir diyerek müdahale ediyoruz. Çalınma olaylarında ise GPS sisteminden bunu tespit edebiliyoruz.
AKİL: Uygulama üzerinden bir mağduriyet yaşanması durumunda yönteminiz ne oluyor?
NT: Bazen bu durumları yaşayabiliyoruz. Kullanıcı parasını uygulamaya yatırıyor ama uygulamada parasını göstermiyor. Biz bu durumlara bakıyoruz, bazen bankayla ilgili bir sorun olabiliyor, internet hızıyla ilgili bir sorun olabiliyor. Eğer böyle sorunlarla karşılaşırsak kullanıcı bize ulaştığı durumda parasını geri yatırıyoruz veya uygulamaya yüklemeyi yapabiliyoruz. Onun dışında uygulamayla ilgili soruları uygulama içinden gönderebiliyorlar. Müşteri hizmetleri yetkililerimiz de bunları cevaplıyor.
AKİL: Unibike, 4. Nesil istasyonsuz sistemi kullanıyor, bu sistemde istasyonların aradan kalkmasının olumlu ve olumsuz tarafları nelerdir?
NT: Olumlu tarafı mekân işgal etmiyor olması ve esnekliğin artmış olması. Çünkü istasyon olunca istasyonu yapacak yerler olması gerekiyor ve sizi oraya hapsediyor, bisikleti oraya götürmek durumunda kalıyorsunuz. Bu bakımdan istasyonsuz oluşu esneklik ve mekân bakımından olumlu yönler katıyor. İstasyon sisteminin olumlu tarafı ise istasyon düzen katıyor. Bizim istasyonsuz sistemimizde kullanıcılar bisikletleri istedikleri yerde bırakabiliyorlar ve bu düzen ve görünüm bakımından hoş durmayabiliyor.
‘Türkiye’de Obezite Artıyor, Bu Yüzden İnsanlar Bisikletleri Kullanmalı’
AKİL: Öğrenciler neden bisikletleri tercih etmeli?
NT: ‘Neden tercih etmeli’ sorusu bir dayatma gibi olur, bunun yerine ‘neden bisiklete ihtiyaç var?’ diye sormalıyız. Bunu anlatmak için çok sebep var, örneğin kampüsün içinde yurtta kalıyorsanız, fakültenize gitmek için en kısa yol yürümek değil, bisikletlerdir. Zaman önemli bir kavram, size zaman kazandırıyor. Ayrıca, Türkiye’de obezite artıyor, bu yüzden insanlar bisikletleri kullanmalı; en az 5 dakika olsa bile spor oluyor. Çevreye de çok faydası var, bisikletlerin araba gibi egzoz kullanılan, çevreye olumsuz etki eden bir yanı yok. Daha temiz bir ortam oluşuyor.
AKİL: Son olarak eklemek istediğiniz bir şey veya bir mesajınız var mı?
NT: İnsanların bisikletleri daha bilinçli kullanmasını diliyorum. Çevreye, insanlara zarar vermeden kullanmalarını ümit ediyorum ve bisiklet kültürünün ülkemizde daha da gelişmesini arzu ediyorum.
Söyleşi: Eren Baykar